Jaka jest rola antyoksydantów w endometriozie ?

Przyjmuje się, że to stan zapalny odgrywa główną rolę w rozwoju i progresji endometriozy.

Z tego tytułu rola antyoksydantów w endometriozie jest niebagatelna.

W szczególności cechuje ją proces zapalny związany z nadprodukcją szeregu mediatorów stanu zapalnego, takich jak prostaglandyny, metaloproteinazy, cytokiny i chemokiny. Wzrost i łączenie się ze sobą komórek endometrialnych w jamie otrzewnowej, z powodu reaktywnych form tlenu i wolnych rodników, prowadzi do wystąpienia choroby. Prowadzi do powstania jej objawów, między innymi bólu i niepłodności.

Znalazłam wiele badań medycznych, które mówią o roli stresu oksydacyjnego i reaktywnych form tlenu w patogenezie endometriozy oraz skuteczności terapii antyoksydacyjnej w leczeniu i łagodzeniu objawów.

Stres oksydacyjny wynika z braku równowagi między reaktywnymi formami tlenu a przeciwutleniaczami. Cząsteczki tlenu charakteryzują się niesparowanym elektronem i stabilizują się poprzez ekstrakcję elektronów z różnych cząsteczek w organizmie, takich jak lipidy, kwasy nukleinowe i białka. Przeciwutleniacze są mechanizmem obronnym stworzonym przez organizm w celu ich zneutralizowania. Służąc jako cząsteczki sygnałowe, reaktywne formy tlenu modyfikują procesy reprodukcyjne, takie jak czynności jajowodów, dojrzewanie oocytów i folikulogeneza.

W szczególności niektóre kobiety z endometriozą wydają się mieć niewydolny mechanizm oczyszczania, prawdopodobnie z powodu niewydolności komórkowej i humoralnej odpowiedzi immunologicznej, której rolą jest zahamowanie implantacji tkanki endometrium Ważną rolę w oczyszczaniu organizmu spełnia wątroba. Jak wiemy u kobiet chorujących na endometriozę wątroba również wymaga wsparcia.

Wspomniany wyżej stres oksydacyjny rozwija się w wyniku braku równowagi między wytwarzaniem wolnych rodników a zdolnością do wychwytywania przeciwutleniaczy.
Mówi się, że stres oksydacyjny to „główny gracz” w patofizjologii endometriozy.

Co to są antyoksydanty i ich zastosowanie w endometriozie?

Antyoksydanty, to inaczej przeciwutleniacze czy antyutleniacze.

Są to mangan, miedź, selen i cynk, beta-karoteny, witamina C, witamina E, glutation, witaminy z grupy B.

Wspierają one naturalne mechanizmy obronne komórek w ciele człowieka.
Inaczej, to związki usuwające z organizmu wolne rodniki.
Jak wykazano w wielu badaniach przyjmowanie antyoksydantów jest w stanie wpływać na złożony system antyoksydacyjny organizmu, a co za tym idzie łagodzić objawy endometriozy.

Przyjrzyjmy się z bliska kilku niezbędnym antyoksydantom.

SELEN.

Selen, to przeciwutleniacz, który opowiada za wiele funkcji w organizmie. Wiele się o nim mówi w kontekście prawidłowej pracy tarczycy oraz jego roli w obniżaniu przeciwciał antyTPO w chorobie Hashimoto. Ciekawym jest fakt, że w świecie zwierząt selen podawany jest krowom w celu zapobiegania endometriozie.

Ten antyoksydant silnie przeciwdziała stresowi antyoksydacyjnemu, odpowiada za zaprogramowaną śmierć komórki, eliminuje stany zapalne, wspomaga detoksykację organizmu. Pozytywnie wpływa również na płodność.
Najlepiej przyswajalną formą selenu jest selenometionina. Suplementacja powinna być zależna jak zawsze od wyników badań, ale za bezpieczną dawkę uznaje się 200-300 μg dziennie.
W pokarmach znajdziemy go w orzechach brazylijskich, podrobach, rybach, owocach morza, mięsie, drobiu i jajach.

UWAGA !
Przy podwyższonym ryzyku raka piersi, posiadaniu genów BRCA1 i BRCA2, torbielach – suplementowana dawka selenu powinna wynosić nie więcej niż 50 mg/dzień.

CYNK.

Cynk odgrywa ważną rolę w przemianach hormonalnych.

Jest stosowany przy nadmiarze androgenów, obniża poziom estrogenów, niezbędny do prawidłowego zapłodnienia. Tak jak selen odpowiada za zaprogramowaną śmierć komórki. Ważny dla prawidłowego działania enzymów i układu odpornościowego, działa naprawczo na błonę śluzową jelita.
Najlepiej przyswajalną formą są : chelat cynku, cytrynian, octan, glukonian.
Suplementacja to zazwyczaj 200 mg dziennie.
W pokarmach naturalnie występuje w jajach, mięsie, strączkach, owocach morza.

GLUTATION.

Wytwarzany przez komórkę odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowej równowagi pomiędzy utlenianiem i przeciwutlenianiem.

Glutation (γ-L-glutamyl-L-cysteinyloglicyna), to mała cząsteczka zawierająca aminokwasy (peptyd) składająca się z jednej cząsteczki kwasu L-glutaminowego, L-cysteiny i glicyny. Cząsteczkę tą znajdziemy w pożywieniu i w ciele ludzkim, gdzie działa jako przeciwutleniacz.

“System glutationowy” obejmuje enzymy, które syntetyzują glutation w komórce, a także wydzielone enzymy, które wykorzystują glutation jako środek wywierania działania przeciwutleniającego.
Jako suplement wykorzystuje się NAC, czyli N-acetylocysteinę, która efektywnie zwiększa poziom glutationu w organizmie.

Badania dowodzą, że kobiety z endometriozą, które chcą zajść w ciążę i są leczone preparatem zawierającym N-acetylocysteinę, kwas alfa liponowy i bromelainę doświadczyły znacznej poprawy w bólu miednicy związanym z endometriozą i wymagały mniejszego spożycia ratunkowych środków przeciwbólowych.
Dawkowanie, to najczęściej 200 – 400 mg/dzień.

WITAMINY C i E.

 

Witamina E była jednym z pierwszych dwóch związków przeciwutleniających sprzedawanych jako suplementy diety, drugim zaś była witamina C.

Aby określić wpływ witamin E i C przeprowadzono badanie , w którym 46 kobiet z bólem związanym z endometriozą otrzymało dwumiesięczne leczenie witaminą E (1200 IU) i witaminą C (1000 mg).
Witamina E jest rozpuszczalnym w tłuszczach przeciwutleniaczem, który zapobiega powstawaniu wolnych rodników.

Pod koniec tego randomizowanego, kontrolowanego badania, 43% pacjentów zgłosiło zmniejszenie przewlekłego bólu miednicy. Sugeruje to, że suplementowanie witaminy E i C prowadzić może do zauważalnego zmniejszenia bólu, nawet w krótkim okresie.

Jeśli chcemy uzupełnić braki witaminy E, to powinniśmy przyjmować dawkę 50-200 mg.
Suplementy witaminy E powinny zawierać α-tokoferol.
W pożywieniu źródła witaminy E, to awokado, oliwki, oleje roślinne i migdały.
Właściwości przeciwutleniające witaminy E ulegają wzmocnieniu w przypadku stosowania nienasyconych tłuszczów w diecie.

RESWERATROL.

Resweratrol i EGCG to dwa polifenole o działaniu przeciwnowotworowym i przeciwutleniającym. Zostały one zaproponowane jako naturalne terapie w leczeniu endometriozy.

Resweratrol (trans-3,5,40-trihydoksystilben), to naturalny flawonoid polifenolowy syntetyzowany przez rośliny po ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe.

Występuje głównie w nasionach i skórze winogron, w morwie i w czerwonym winie.
Oprócz swoich właściwości przeciwutleniających, resweratrol działa jak fitoestrogen.

Ponieważ endometrioza jest chorobą zależną od estrogenu, wysokie poziomy resweratrolu są w stanie zmniejszyć poziom estrogenu.
Zalecana suplementacja, to 5-10 mg/dzień.

MELATONINA.

Melatonina jest innym, naturalnie produkowanym, hormonem o potencjalnie silnym działaniu na zmiany endometrialne.

Ma kilka właściwości, oprócz działania wymiatacza wolnych rodników, stymuluje wytwarzanie przeciwutleniaczy i zwiększa skuteczność funkcji łańcucha elektronowego. U ludzi jest wytwarzana w szyszynce i wykazano, że zmniejsza uszkodzenia oksydacyjne.

Jest potencjalnym środkiem leczniczym w endometriozie.
Znalazłam badanie, gdzie badano wpływ melatoniny na przejście nabłonkowo-mezenchymalne (EMT) w endometriozie komórek nabłonka endometrium i badano szlak, który może być w to zaangażowany.

Melatonina (N-acetylo-5-metoksytryptamina) jest hormonem peptydowym i neuroprzekaźnikiem najbardziej znanym z regulacji snu, gdzie ciemność powoduje jej zwiększoną syntezę, a wydzielanie melatoniny wywołuje sedację i inicjuje cykl snu.
Melatonina w żywności znajduje się w pomidorach, orzechach włoskich, w zbożach, truskawkach, oliwie z oliwek, mleku, winie, piwie, wiśniach.

Jeśli chodzi o suplementację w kłopotach z zasypianiem, to działają dawki melatoniny pomiędzy 500mcg (0,5mg) i 5mg. Zacznij od 500mcg, a jeśli to nie zadziała, zwiększ do 3-5mg. Korzyści z melatoniny nie zależą od dawki – zażywanie większej ilości nie pomoże szybciej zasnąć.

Nie zaleca się stosowania dłużej niż 3 miesiące. W badaniach już po 2 miesiącach widoczne były efekty.

 

Bibliografia :
1. https://examine.com/supplements/selenium/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19597720
3. https://examine.com/supplements/zinc/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24791752
5.https://examine.com/rubric/effects/view/f21dce05e9e15a03a2e5d16b54bbc0d9/41c416d56736f71b8c4694d3e7305b86/all/
6. https://examine.com/supplements/n-acetylcysteine/
7. https://examine.com/supplements/vitamin-e/
8. https://examine.com/supplements/resveratrol/
9. https://examine.com/supplements/melatonin/
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21138476