Jaja to swego rodzaju biodostępna multiwitamina. Jajka są ważnym źródłem makro- i mikroelementów w diecie, składającym się z białek, lipidów, witamin i minerałów.

Białko jaja składa się z 88 % wody, 9 % to aminokwasy a 1 % stanowią węglowodany.
Żółtka zawierają wiele niezbędnych składników odżywczych, dużo cennych dla układu sercowo-naczyniowego, siatkówki oraz układu nerwowego, lipidów ( w tym 65 % trójglicerydów, 30 % fosfolipidów), cholesterolu oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
W ich skład wchodzą też lecytyna i cholina, ksantofile, witaminy, immunoglobuliny.

Jaja zawierają :
• witaminy A,D,E,B,
• fosfor, selen, żelazo, cynk, wapń, magnez, siarkę, potas, miedź, mangan, jod
• cholesterol (ok. 200 mg w jednym jajku), który jest prekursorem witaminy D, hormonów
• lecytynę – odpowiada za prawidłowe trawienie tłuszczu, wspomaga pracę wątroby, poprawia wchłanianie witamin A, D, E, K, buduje komórki nerwowe, wspomaga detoks organizmu, poprawia funkcjonowanie układu nerwowego, w tym mózgu
• cholinę – działa antynowotworowo, wpływa na poprawę pamięci, buduje komórki, szczególnie ważna przy zaburzeniach metyzacji (MTHFR), neurotransmiter
• luteinę i zeaksantynę (karotenoidy) – cenne dla wzroku, działanie przeciwstarzeniowe, przeciwzapalne
• kwasy tłuszczowe omega-3
– fosfolipidy – niwelują stan zapalny, obniżają ciśnienie, regulują cholesterol

Zadano, że cholina zawarta w jajach jest bardziej biodostępna niż ta zawarta w suplementach diety.
(Effects of Egg Consumption and Choline Supplementation on Plasma Choline and Trimethylamine-N-Oxide in a Young Population, 2018 r.)

Cholesterol zawarty w jaju nie wpływa negatywnie na cholesterol we krwi.
Najwięcej wartości odżywczych mają jajka na miękko. Te długo gotowane tracą cenne aminokwasy.
Pamiętajmy jednak o urozmaiceniu diety i jedzmy jaja rotacyjnie, 2-3 razy w tygodniu.

Jaja najlepiej kupować ze sprawdzonego źródła, od kur karmionych naturalnie i z wolnego wybiegu. Jeśli jednak kupujesz w sklepie, to zwracaj uwagę na ich oznaczenia.
• 0 – oznacza jaja ekologiczne
• 1 – od kur z chowu z wolnego wybiegu
• 2 – z chowu ściółkowego
• 3 – z chowu klatkowego

Jaja można przyrządzać na wiele sposobów, małym nakładem pracy i czasu. Po śniadaniu zawierającym jaja dłużej będziemy syci.
Nie powinno się spożywać jaja na surowo, ponieważ nie zostanie ono w pełni wchłonięte przez organizm. Surowe białko zawiera awidynę, która blokuje przyswajanie biotyny.

Skorupka jaja również jest wartościowa. Stanowi cenne źródło wapnia i fosforu, które możemy wykorzystać w walce w osteoporozą czy osteopenią. Wystarczy ją zmielić, zalać cytryną i po kilku dniach spożywać.

Jaja niestety są dość częstym alergenem.
Aż 80 % osób cierpiących na choroby autoagresywne (takie jak np. Hashimoto, RZS, bielactwo, toczeń,
łuszczycę) ma uczulenie na jaja.
Większość z nich nie zdaje sobie z tego sprawy, ponieważ nietolerancja może nie dawać żadnych objawów. Organizm walcząc z tym pokarmem uruchamia mechanizmy obronne, kompleks immunologiczny i w ten sposób powstaje stan zapalny.
Chcąc sprawdzić nietolerancję, należy wykonać testy Iga i IgG.

Literatura :
1. Ilona Wierzbicka, Katarzyna Karus-Wysocka, „Polski przewodnik Paleo. Teoria, praktyka i przepisy”, Publicat 2016 r.
2. Anna Rogulska, „Dieta kontra rak. Żywienie w chorobie nowotworowej”, PZWL 2016 r.
3. dr Bruce Fife, „Dieta ketogeniczna. Jak odzyskać zdrowie dzięki tłuszczom”, Vital 2014 r.
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29914176
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29805272
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29867006
7. https://www.ajwendieta.pl/blog/dieta/co-kryje-jajo-w-sobie/