SIBO (small intestinal bacterial overgrowth),

to inaczej rozrost bakteryjny jelita cienkiego. Bakterie, które normalnie bytują w jelicie grubym znajdują się w jelicie cienkim, gdzie nie powinny występować.

Pojawienie się ich w tym miejscu może być skutkiem niewłaściwej ilości enzymów, niewłaściwego pH żołądka, degradacji kosmków jelitowych, nieprawidłowości w budowie jelit, nieszczelnej bariery jelitowej oraz zaburzeń w działaniu zastawki krętniczo-kątniczej pomiędzy jelitem cienkim a grubym, zaburzeń kompleksu mioelektrycznego MMC(„sprzątacza” naszych jelit).

Zaburzenia kompleksu MMC, to elementarna przyczyna SIBO.

Czynnikami predysponującymi choroby są najczęściej zatrucia pokarmowe, zażywanie leków inhibitorów pompy protonowej IPP oraz zrosty w jelitach.

Rodzaje SIBO.

Gdy dominują tam bakterie wytwarzające wodór, mówimy o SIBO wodorowym (biegunki), gdy dominują archeony metanu, mówimy o IMO.

Występować mogą oba równocześnie – wtedy to SIBO wodorowo-metanowe (biegunki i zaparcia naprzemiennie).

Na SIBO choruje :

15 % osób starszych

33 % cierpiących na biegunki

15 – 34 % osób z zapaleniem trzustki

53 % zażywających inhibitory pompy protonowej

66 % chorych na celiakię

84 % cierpiących na zespół jelita drażliwego

90 % alkoholików

25 % chorych na chorobę Leśniowskiego-Crohna

20 % osób po przebytej jelitówce (uszkodzenie kompleksu MMC)

50% chorych na Hashimoto

Tarczyca, to w jaki sposób pracuje, ma ogromny wpływ na pracę przewodu pokarmowego.
Podkreśla się również ogromną rolę stresu, jako przyczyny SIBO.

SIBO objawy

Objawami mogą być :
biegunki
zaparcia
bóle brzucha
gazy
przelewanie w jelitach
wzdęcia
nudności
kłucie w brzuchu
spadek wagi
zgaga
anemia
refluks
alergie i nietolerancje
problemy skórne
zespół niespokojnych nóg RLS
stan zapalny śluzówki żołądka
problemy z psychiką
ciągłe zmęczenie

SIBO diagnostyka

Aktualnie jedyną nieinwazyjną metodą jest test oddechowy, najlepiej wodorowo-metanowy (WTO) z obciążeniem laktulozą. Pozwala on zbadać ilość wodoru i metanu w wydychanym powietrzu i określić ewentualny profil SIBO.

Badanie trwa około 3 godzin. Pacjent wydycha powietrze do specjalnego woreczka. Pierwszy pomiar wykonywany jest przed wypiciem laktulozy (wynik powinien wynosić maksymalnie 10 ), a potem kolejne pomiary robi się co 15 – 20 minut (nie powinien przekraczać 20 ).

Test stacjonarny i wysyłkowy możesz wykonać w Klinice SIBO, zajrzyj tutaj.

Przykładowy wynik testu oddechowego (SIBO wodorowo-metanowe):

Badanie wymaga dobrego przygotowania – należy odstawić niektóre leki, zastosować specjalną dietę.
Inwazyjną metodą badania jest posiew aspiratu.

 

SIBO leczenie

Leczenie SIBO jest najczęściej dość skomplikowane i długotrwałe.
Zależnie od tego jakie bakterie występują, takie leczenie się dobiera.
Gdy mamy od czynienia z SIBO wodorowym stosuje się kurację rifaksiminą (Xifaxan) w dawkach 1600 mg/dzień przez 10 dni lub 1200 mg/dzień przez 14 dni.
W SIBO wodorowo-metanowym do rifaksiminy dodajemy drugi antybiotyk, metronidazol lub neomycynę, w dawkach neomycyna 1000 mg/dzień, metronidazol 750 mg/dzień.

Bakterie mają zdolność do tworzenia biofilmów (odpowiadają za odporność na antybiotyki).W terapii SIBO konieczne jest stosowanie środków rozbijających biofilm. Skuteczne jest tutaj stosowanie preparatu z serapeptazą.

Na szczęście rifaksimina jest jednym z bezpieczniejszych antybiotyków – działa lokalnie i dzięki temu nie powoduje ogólnoustrojowych efektów ubocznych jakie dają konewncjonalne antybiotyki. Jest to nowoczesny lek, który nie powoduje powstawania opornych szczepów bakterii, nie sprzyja grzybicy i przerostowi Clostridium difficile.

Należy pamiętać, że jednorazowa kuracja rifaksiminą najczęściej nie jest wystarczająca. Często zachodzi konieczność kilkukrotnego powtarzania kuracji. Pacjenci jednak nie odnotowują negatywnych skutków zażywania leku. Jest bezpieczna dla dzieci i kobiet w ciąży.

Terapia, na czym polega?

Terapia SIBO polega na połączeniu antybiotykoterapi,fitoterapi oraz dietoterapi.

Najczęściej stosowanymi dietami są :

FODMAP, protokół dr Siebecker, GAPS, SCD lub dieta elementarna. Głównym założeniem diety jest ograniczenie spożywania węglowodanów fermentujących. Znaczenie ma ilość spożywanego pokarmu. Tolerowane są niewielkie ilości danego pokarmu, ale większe porcje już niekoniecznie. Wybierać należy produkty ubogie w Fodmap.

O FODMAP pisałam tutaj.

Zachęcam również do obejrzenia filmu Moanash University na temat działania FODMAP na jelita, a także mózg.

SIBO a kompleks mioelektryczny.

Ważne jest również zachowanie 4-5 godzinnych odstępów pomiędzy posiłkami. Pozwala to na uruchomienie kompleksu mioelektrycznego. Przerwa nocna powinna wynosić 12 godzin.
Dieta powinna być dopasowana do pacjenta i stale optymalizowana. Zmiana diety może prawie całkowicie wyciszyć objawy SIBO oraz zlikwidować bóle stawów, migreny, problemy ze skórą i zatokami.

W SIBO może również dojść do nietolerancji histaminy, szczawianów czy salicylanów.

Wielu pacjentów zgłasza się do mnie z takimi wynikami.

 

Dieta elementarna.

Dieta elementarna wydaje się najbardziej skuteczna, ponieważ może znacząco zmniejszyć poziom bakterii już w ciągu 2 tygodni.

Niestety w Polsce nadal nie są dostępne odpowiednie mieszanki.

Dieta ta jest bardzo trudna w przeprowadzeniu, ponieważ oprócz płynnej mieszanki pacjent niczego nie je. Myślę, że psychicznie jest to bardzo trudne.

 

Probiotyki.

Ważne jest również stosowanie probiotyków.

Bezpiecznymi są jednoszczepowe Saccharomyces Boulardi oraz Bifidus Infantis, Bifidus Lactis, Lactobacillus Plantarum.

W tej chwili mamy już dostępny produkt na polskim rynku, który cieszy się dobrymi opiniami.

Szczelność bariery jelitowej.

Wzmocnienie szczelności jelit możemy wspomóc dzięki włączeniu :
witaminy D
A
kwercetyny

Regenerację komórek nabłonka jelitowego (enterocytów) wspomoże :
l-glutamina 
karnozyna cynkowa

*u mnie niestety l-glutamina spowodowała piorunujące pogorszenie autoimmunizacji tarczycy

 

SIBO a niedobory pokarmowe.

Każdy pacjent z SIBO ma niedobory pierwiastków śladowych.
Przy leczeniu SIBO należy uważać z suplementowaniem niektórych witamin i minerałów min. magnezu, żelaza czy witaminy B12, ponieważ mogą dokarmiać niechciane bakterie.

Prokinetyki.

W prawidłowej terapii SIBO nie może zabraknąć prokinetyków tj. leków usprawniających działanie kompleksu mioelektrycznego. Są to najczęściej LDN czy Iberogast. Pominięcie prokinetyku może doprowadzić do szybkiego nawrotu choroby.

Terapie ziołowe i alternatywne.

Istnieją również terapie alternatywne. Najczęściej stosowanymi środkami roślinnymi są : koci pazur, berberyna, olej z oregano, piołun, allicyna, monolauryn, imbir, kwas kaprylowy, lukrecja DGL.

Zioła przeważnie powoduja mniejszą degradację mikrobiomu. Leczenie jest dłuższe i jego koszty są wyższe. Trudno dobrać odpowiedniej jakości preparaty i odpowiednie dawki.

Berberyna.

Berberyna (pomocna zwłaszcza w SIBO wodorowym) ma szczególne właściwości :
hamuje powstawanie biofilmu bakteryjnego
hamuje replikację bakterii
modyfikuje przepuszczalność błony komórkowej bakterii
tonizuje błony śluzowe

Nawroty SIBO.

Niestety istnieje duże prawdopodobieństwo, że SIBO zaatakuje ponownie. Niezidentyfikowanie przyczyny choroby skutkuje najczęściej nawrotem w przeciągu 9 miesięcy od zakończenia leczenia.
Częste jest współwystępowanie SIFO – zespołu przerostu grzybiczego jelita. Mówi się o 26 % pacjentów.

Skutkami nieleczonej choroby mogą być :

stany niepokoju, lęk, panika
obsesje, psychozy, zachowania kompulsywne
zespół złego wchłaniania (niedobory kwasów tłuszczowych, witamin A, D, E, K)
osteoporoza
problemy skórne
anemia megaloblastyczna
choroby autoimmunizacyjne

 

Dysbioza jelitowa prowadzi do zwiększonej przepuszczalności jelit, a co za tym idzie do nadmiernej odpowiedzi układu immunologicznego i produkcji przeciwciał (np. Hashimoto, RZS).

Pamiętajmy, że leczenie SIBO jest długotrwałe i wieloczynnikowe.

autor tekstu: dietetyk kliniczny, Hanna Szpunar-Radkowska